Anders kijken, loont. Met een nieuwe aanpak kreeg de gemeente Tilburg het afgelopen jaar vijftig slachtoffers van mensenhandel in beeld. Hadeline Vorselaars, specialist Veiligheid, deelt de lessen uit Brabant.
‘Begin niet met dik beleidsstuk’
‘Het is heel simpel, er zijn een aantal zaken waar criminelen heel goed in zijn en dat is multidisciplinair, integraal en divers werken. Als ze maar geld aan iemand kunnen verdienen.’ En dat is dan ook het uitgangspunt van de nieuwe aanpak van de gemeente Tilburg. Integraal, gericht op slachtoffers én daders. ‘We maken ook zoveel mogelijk gebruik van bestaande structuren, er is al heel veel op het gebied van veiligheid en zorg. Het is vooral belangrijk dat we leren om met een mensenhandelbril naar bepaalde situaties te kijken.’
Het was eigenlijk een landelijk onderzoek van Proud en het Aidsfonds naar geweld tegen sekswerkers dat, in combinatie met het onderzoek van de Eindhovense welzijnsorganisatie Lumens naar jongensprostitutie, zorgde voor een kanteling in Tilburg. ‘Toen kwamen er vragen uit de raad en zijn we echt met de aanpak mensenhandel aan de slag gegaan’, blikt Vorselaars terug. Ze somt op: er kwam nieuw prostitutiebeleid, de aanstelling van een zorgcoördinator en een onderzoek naar aard en omvang. Ze benadrukt dat prostitutie een legaal beroep is. ‘Maar om onvergunde prostitutie en uitbuiting beter aan te pakken, moet het vergunde wel goed geregeld zijn.’ Bijzonder is dat in Tilburg ook sekswerkers – georganiseerd in de klankbordgroep Seksworks – bij het nieuwe beleid betrokken zijn.
‘Mensenhandel signaleren vraagt wel om specifieke kennis’
Samen met de nieuwe zorgcoördinator Joyce Huijding, die ook bij de afdeling Veiligheid en Wijken is gepositioneerd, begon ze te bouwen aan het netwerk in de stad, aan het geven van voorlichting. Binnen de gemeentelijke organisatie en daarbuiten. ‘We hebben veel contact met het team ondermijning, we werken mee aan een programma voor het onderwijs.’ Ze hebben contact met de sociale wijkteams, maatschappelijke opvang, met jeugdzorg, leerplichtambtenaren.
Slachtoffers van criminele en seksuele uitbuiting zijn vaak jong en leerplichtig. ‘Als een kind regelmatig niet op school verschijnt moet hij of zij in beeld zijn bij leerplicht. Schoolverzuim is een belangrijk signaal dat er iets aan de hand is.’ Soms vallen verschillende signalen als een puzzel ineen. ‘Pas nog kregen we een verontrustende melding van een zorginstelling. Ze maakten zich zorgen over een client met een licht verstandelijke beperking. Later is deze client bij een regionale controle naar onvergunde prostitutie in een pand in Den Bosch aangetroffen.’
Vaak wanneer Huijding en Vorselaars ergens op gesprek zijn geweest of voorlichting hebben gegeven, volgen later de signalen. ‘Ineens kijken mensen dus anders. Er hoeven echt niet allerlei nieuwe zaken worden opgetuigd rondom mensenhandel, maar de aanpak vraagt wel om specifieke kennis. Elke vorm heeft toch weer eigen signalen en netwerken.’
Netwerk
Vorselaars merkt dat het thema binnen de gemeente Tilburg – ook bij burgemeester en wethouders – echt op de agenda staat. ‘Dat is belangrijk, dan krijg je ook vrijheid om aan de slag te gaan. En dat is volgens mij wat gemeenten moeten doen. Verdiep je in het thema, kijk eens rond in de regio, benoem een aandachtsfunctionaris. Wat wordt er al aan zorgcoördinatie gedaan? Begin niet met een dik beleidsstuk, dat is zonde van de energie. Nee, ga eerst maar eens aan het netwerk bouwen. Wat speelt er allemaal?’ De aanpak heeft in Tilburg vruchten afgeworpen. ‘We hebben nu – hoe lastig ook – een veel beter beeld van aard en omvang. We hebben veel meer slachtoffers naar hulp kunnen begeleiden. Mensenhandel is niet zomaar een thema. Het raakt je gewoon.’
Voor slachtoffers én daders
Slachtoffers zijn vaak jong en leerplichtig
Hadeline Vorselaars
Specialist Veiligheid, Gemeente Tilburg
Anders kijken, loont. Met een nieuwe aanpak kreeg de gemeente Tilburg het afgelopen jaar vijftig slachtoffers van mensenhandel in beeld. Hadeline Vorselaars, specialist Veiligheid, deelt de lessen uit Brabant.
‘Het is heel simpel, er zijn een aantal zaken waar criminelen heel goed in zijn en dat is multidisciplinair, integraal en divers werken. Als ze maar geld aan iemand kunnen verdienen.’ En dat is dan ook het uitgangspunt van de nieuwe aanpak van de gemeente Tilburg. Integraal, gericht op slachtoffers én daders. ‘We maken ook zoveel mogelijk gebruik van bestaande structuren, er is al heel veel op het gebied van veiligheid en zorg. Het is vooral belangrijk dat we leren om met een mensenhandelbril naar bepaalde situaties te kijken.’
Het was eigenlijk een landelijk onderzoek van Proud en het Aidsfonds naar geweld tegen sekswerkers dat, in combinatie met het onderzoek van de Eindhovense welzijnsorganisatie Lumens naar jongensprostitutie, zorgde voor een kanteling in Tilburg. ‘Toen kwamen er vragen uit de raad en zijn we echt met de aanpak mensenhandel aan de slag gegaan’, blikt Vorselaars terug. Ze somt op: er kwam nieuw prostitutiebeleid, de aanstelling van een zorgcoördinator en een onderzoek naar aard en omvang. Ze benadrukt dat prostitutie een legaal beroep is. ‘Maar om onvergunde prostitutie en uitbuiting beter aan te pakken, moet het vergunde wel goed geregeld zijn.’ Bijzonder is dat in Tilburg ook sekswerkers – georganiseerd in de klankbordgroep Seksworks – bij het nieuwe beleid betrokken zijn.
Samen met de nieuwe zorgcoördinator Joyce Huijding, die ook bij de afdeling Veiligheid en Wijken is gepositioneerd, begon ze te bouwen aan het netwerk in de stad, aan het geven van voorlichting. Binnen de gemeentelijke organisatie en daarbuiten. ‘We hebben veel contact met het team ondermijning, we werken mee aan een programma voor het onderwijs.’ Ze hebben contact met de sociale wijkteams, maatschappelijke opvang, met jeugdzorg, leerplichtambtenaren.
Slachtoffers van criminele en seksuele uitbuiting zijn vaak jong en leerplichtig. ‘Als een kind regelmatig niet op school verschijnt moet hij of zij in beeld zijn bij leerplicht. Schoolverzuim is een belangrijk signaal dat er iets aan de hand is.’ Soms vallen verschillende signalen als een puzzel ineen. ‘Pas nog kregen we een verontrustende melding van een zorginstelling. Ze maakten zich zorgen over een client met een licht verstandelijke beperking. Later is deze client bij een regionale controle naar onvergunde prostitutie in een pand in Den Bosch aangetroffen.’
Vaak wanneer Huijding en Vorselaars ergens op gesprek zijn geweest of voorlichting hebben gegeven, volgen later de signalen. ‘Ineens kijken mensen dus anders. Er hoeven echt niet allerlei nieuwe zaken worden opgetuigd rondom mensenhandel, maar de aanpak vraagt wel om specifieke kennis. Elke vorm heeft toch weer eigen signalen en netwerken.’
Netwerk
Vorselaars merkt dat het thema binnen de gemeente Tilburg – ook bij burgemeester en wethouders – echt op de agenda staat. ‘Dat is belangrijk, dan krijg je ook vrijheid om aan de slag te gaan. En dat is volgens mij wat gemeenten moeten doen. Verdiep je in het thema, kijk eens rond in de regio, benoem een aandachtsfunctionaris. Wat wordt er al aan zorgcoördinatie gedaan? Begin niet met een dik beleidsstuk, dat is zonde van de energie. Nee, ga eerst maar eens aan het netwerk bouwen. Wat speelt er allemaal?’ De aanpak heeft in Tilburg vruchten afgeworpen. ‘We hebben nu – hoe lastig ook – een veel beter beeld van aard en omvang. We hebben veel meer slachtoffers naar hulp kunnen begeleiden. Mensenhandel is niet zomaar een thema. Het raakt je gewoon.’
Deel dit verhaal
Gerelateerde
content