‘Criminele of seksuele uitbuiting als het maar lucratief is’
Kwetsbare jongeren zijn een makkelijke prooi voor criminelen
Carla Keegel
Zorgcoördinator zorg- en welzijnsorganisatie Moviera, regio Gelderland
Slachtoffers worden niet alleen maar seksueel uitgebuit of ingezet als drugskoerier, maar ook gedwongen om bijvoorbeeld een bedrijf, telefoon of auto op hun naam te zetten.
‘We zien steeds meer vormen van uitbuiting door elkaar lopen’
Zorgcoördinator Carla Keegel maakt zich zorgen over kwetsbare jongeren, die door een licht verstandelijke beperking of een verleden in de jeugdzorg een makkelijke prooi voor criminelen zijn. ‘Zo’n meisje krijgt dan een ‘leuk vriendje’. Hij vraagt haar een telefoonabonnement op haar naam te zetten.’ En daar blijft het niet bij, schulden stapelen zich op, schuldeisers melden zich. ‘Een goede reden om haar aan het werk te zetten als escort. Het is heel diffuus, als er maar geld te verdienen valt.’
Vluchtelingen
Een andere kwetsbare groep voor criminele uitbuiting zijn vluchtelingen. ‘Ze zijn soms met hulp van criminele drugsbendes door Noord-Afrika naar Europa gekomen. Ook bij slachtoffers uit deze groep lopen allerlei vormen van uitbuiting door elkaar. Drugshandel, seksuele uitbuiting. Aangekomen in Nederland gaat die uitbuiting soms gewoon door. Slachtoffers moeten de reis nog terugbetalen. En wanneer ze eenmaal de fout in gaan – door bijvoorbeeld als drugskoerier te werken of hennep te telen – zijn ze ook nog chantabel.’Ook uitgeprocedeerde asielzoekers lopen meer risico om in verkeerde handen te vallen. ‘Ze zijn onzichtbaar en zullen al helemaal niet om hulp vragen.’
‘Toon maar eens aan dat je gedwongen bent’
Juist omdat de lijn tussen slachtoffers en daders bij criminele uitbuiting allesbehalve helder is, is de uitbuiting erg moeilijk aan te tonen, weet Keegel. Het zogenoemde non-punishmentbeginsel, wat inhoudt dat slachtoffers niet vervolgd worden voor betrokkenheid bij criminele activiteiten die een rechtstreeks gevolg zijn van mensenhandel, wordt in rechtszaken weinig toegepast. ‘Toon maar eens aan dat je gedwongen bent. Zeker wanneer je ook nog wat verdiensten mocht houden of je mocht in ruil ergens slapen. En als je op heterdaad wordt betrapt, hoe geloofwaardig is het dan nog om te vertellen dat je gedwongen bent.’
Volgens de zorgcoördinator is er nog veel te winnen op het gebied van preventie. ‘Kijk, op casusniveau vinden we elkaar in de keten wel. De politie of hulpverlener weten mij wel te vinden en visa versa, maar op het gebied van preventie? Er zijn nog veel – vooral kleine – gemeenten die daar helemaal niet mee bezig zijn. De aanpak mensenhandel staat daar nog niet echt op de agenda.’
Met de juiste voorlichting bij het jongerenwerk, op scholen, over zowel seksuele als criminele uitbuiting, kan volgens Keegel veel leed voorkomen worden. ‘Je wilt ook dat professionals verder kijken. Is die jongen nu dader of slachtoffer? Er is jammer genoeg fors bezuinigd op het straathoekwerk. Het sociaal domein werkt vooral vraaggericht. Je moet er in Nederland al heel slecht bijzitten voordat je outreachend hulp krijgt aangeboden.’
‘Criminele of seksuele uitbuiting als het maar lucratief is’
Kwetsbare jongeren zijn een makkelijke prooi voor criminelen
Carla Keegel
Zorgcoördinator zorg- en welzijnsorganisatie Moviera, regio Gelderland
Slachtoffers worden niet alleen maar seksueel uitgebuit of ingezet als drugskoerier, maar ook gedwongen om bijvoorbeeld een bedrijf, telefoon of auto op hun naam te zetten.
Zorgcoördinator Carla Keegel maakt zich zorgen over kwetsbare jongeren, die door een licht verstandelijke beperking of een verleden in de jeugdzorg een makkelijke prooi voor criminelen zijn. ‘Zo’n meisje krijgt dan een ‘leuk vriendje’. Hij vraagt haar een telefoonabonnement op haar naam te zetten.’ En daar blijft het niet bij, schulden stapelen zich op, schuldeisers melden zich. ‘Een goede reden om haar aan het werk te zetten als escort. Het is heel diffuus, als er maar geld te verdienen valt.’
Vluchtelingen
Een andere kwetsbare groep voor criminele uitbuiting zijn vluchtelingen. ‘Ze zijn soms met hulp van criminele drugsbendes door Noord-Afrika naar Europa gekomen. Ook bij slachtoffers uit deze groep lopen allerlei vormen van uitbuiting door elkaar. Drugshandel, seksuele uitbuiting. Aangekomen in Nederland gaat die uitbuiting soms gewoon door. Slachtoffers moeten de reis nog terugbetalen. En wanneer ze eenmaal de fout in gaan – door bijvoorbeeld als drugskoerier te werken of hennep te telen – zijn ze ook nog chantabel.’ Ook uitgeprocedeerde asielzoekers lopen meer risico om in verkeerde handen te vallen. ‘Ze zijn onzichtbaar en zullen al helemaal niet om hulp vragen.’
Juist omdat de lijn tussen slachtoffers en daders bij criminele uitbuiting allesbehalve helder is, is de uitbuiting erg moeilijk aan te tonen, weet Keegel. Het zogenoemde non-punishmentbeginsel, wat inhoudt dat slachtoffers niet vervolgd worden voor betrokkenheid bij criminele activiteiten die een rechtstreeks gevolg zijn van mensenhandel, wordt in rechtszaken weinig toegepast. ‘Toon maar eens aan dat je gedwongen bent. Zeker wanneer je ook nog wat verdiensten mocht houden of je mocht in ruil ergens slapen. En als je op heterdaad wordt betrapt, hoe geloofwaardig is het dan nog om te vertellen dat je gedwongen bent.’
Volgens de zorgcoördinator is er nog veel te winnen op het gebied van preventie. ‘Kijk, op casusniveau vinden we elkaar in de keten wel. De politie of hulpverlener weten mij wel te vinden en visa versa, maar op het gebied van preventie? Er zijn nog veel – vooral kleine – gemeenten die daar helemaal niet mee bezig zijn. De aanpak mensenhandel staat daar nog niet echt op de agenda.’
Met de juiste voorlichting bij het jongerenwerk, op scholen, over zowel seksuele als criminele uitbuiting, kan volgens Keegel veel leed voorkomen worden. ‘Je wilt ook dat professionals verder kijken. Is die jongen nu dader of slachtoffer? Er is jammer genoeg fors bezuinigd op het straathoekwerk. Het sociaal domein werkt vooral vraaggericht. Je moet er in Nederland al heel slecht bijzitten voordat je outreachend hulp krijgt aangeboden.’
Deel dit verhaal